ΑΠΟΚΡΙΑ
Σε όλα τα μέρη της πατρίδας μας, οι Αποκριές γιορτάζονται με μεταμφιέσεις, χορούς και πειραχτικά τραγούδια.
Στο χωριό μας τις Αποκριές δεν μεταμφιεζόμαστε αλλά ανάβουμε φωτιές τα "έρλε". Σε κάθε γειτονιά οι φωτιές αρχίζουν να ανάβουν ένα μήνα περίπου πριν την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς και κορυφώνονται το βράδυ της Κυριακής της Τυρινής.
Για το "έρλε" κάθε γειτονιάς φροντίζουν τα παιδιά της γειτονιάς να συγκεντρώσουν όσο περισσότερα κέθαρα μπορούν. Τ κέθαρα τα κόβουν από το βουνό.
Παλαιότερα, για να κόψουν κέθαρα, ανέβαιναν με τα πόδια στο "κουκούλι" και έφταναν ως το "μπελκάμενο". Τύλιγαν το κέθαρο με μια τριχιά, το τραβούσαν προς μια μεριά,ώστε να φανεί λίγο ο κορμός του δέντρου, κι ένας άλλος με το τσεκούρι το έκοβε. Επιφωνήματα ενθουσιασμού και χαράς συνόδευαν το κόψιμο του θάμνου.Τα μεγάλα κέθαρα λέγονται "λατέρνες". Αυτά τα κουβαλούσε ο αρχηγός της παρέας. Οι μικρόσωμοι κουβαλούσαν τα μικρότερα. Οταν τελείωναν με την κοπή των θάμνων, έπαιρναν το δρόμο της επιστροφής για το χωριό ο ένας πίσω από τον άλλο με απόλυτη πειθαρχία. Τα χέρια ήταν παγωμένα και μελανιασμένα από το κρύο μα η καρδιά γεμάτη ικανοποίηση. Όταν έφταναν στο χωριό οι πιτσιρικάδες τους υποδεχόταν σαν ήρωες και η χαρά ήταν απερίγραπτη όταν έβλεπαν "λατέρνα".
Τα κέθαρα φυλάσσονταν με απόλυτη μυστικότητα γιατί τα παιδιά κάθε γειτονιάς επεδίωκαν να ανακαλύψουν την κρυψώνα και να κλέψουν κέθαρα από τις άλλες γειτονιές. Την παραμονή της Αποκριάς, έβγαζαν τα κρυμμένα κέθαρα, τα τοποθετούσαν σε κύκλο στο κέντρο του οποίου άναβαν φωτιά και ξενυχτούσαν φυλάγοντάς τα. Το μεγάλο γλέντι άρχιζε το βράδυ της τελευταίας Κυριακής της Αποκριάς με το άναμμα της μεγάλης φωτιάς σε κάθε γειτονιά. Κάθε γειτονιά ανταγωνιζόταν τις άλλες ως προς το ύψος κυρίως και το μέγεθος της φωτιάς. Άντρες και γυναίκες νέοι και νέες τραγουδούσαν αποκριάτικα τραγούδια. Ο πρώτος που έσερνε το χορό, άρχιζε το τραγούδι και επαναλάμβαναν οι υπόλοιποι. Τραγουδούσαν το " Τις τρανές Αποκριές.." "Πέντε μπάμπες χόρευαν..."
Όταν έσβηνε η φωτιά, όλοι έπαιρναν λίγη στάχτη κι έκαναν ένα σταυρό στο μέτωπο, για να φεύγουν οι ψύλλοι κι οι κοριοί, που εκείνη την εποχή αφθονούσαν στα σπίτια.
Το έθιμο με τις φωτιές επιβιώνει μέχρι σήμερα. Οι νέοι, μόνο αγόρια, πιασμένοι αγκαζέ χορεύουν γύρω από τη φωτιά κάθε γειτονιάς τραγουδώντας αυτοσχέδια τραγούδια με σατιρικό περιεχόμενο.
Γέφυρα, Καστρί, Στρέντνο,, Γκουλόφτσκο, Καράστκα, Βιλίκνο, Αουτία, Μαρελόφτσκο, είναι τα ονόματα από τις εμποριώτικες γειτονιές.
Το βράδυ της Αποκριάς μετά το άναμμα των "έρλε"γινόταν το έθιμο της "χάσκας". Έδεναν ένα βρασμένο αυγό στον πλάστη και ο πατέρας της οικογένειας το γυρνούσε μπροστά από τα πρόσωπα των μελών της οικογένειας που είχαν τα χέρια τους στην πλάτη τους και προσπαθούσαν να πιάσουν το αυγό με το στόμα.
Χαρακτηριστικό είναι το έθιμο της συγχωρήσεως. Έθιμο που εκφράζει ήθος και ψυχική ανωτερότηταΣτο τέλος της Θείας Λειτουργίας καθένας χαιρετιέται με τον ιερέα κι αμέσωε παίρνει θέση πλάι του στη σειρά, καρτερώντας όλους τους υπόλοιπους συγχωριανούς να περάσουν, να χαιρετηθούν και να φιληθούν σταυρωτά με τους συγχωριανούς τους, να ανταλλάξουν ευχές και να συγχωρεθούν.
Βιβλιογραφία " Ιστορία και έθιμα του τόπου μας" 2001-2002
Μαστρογιαννίδου Ευαγγελία
Αναγνώστου Ελένη
Βλάχου Μαρία
Γουλουμπάνης Βασίλειος
Κωτσίδης Ζαφείρης
Λαμπρόπουλος Δημήτρης
Μωραίτης Δημήτριος
Ραδουνισλή Αλεξάνδρα
Χρηματοπούλου Έλενα
Στο χωριό μας τις Αποκριές δεν μεταμφιεζόμαστε αλλά ανάβουμε φωτιές τα "έρλε". Σε κάθε γειτονιά οι φωτιές αρχίζουν να ανάβουν ένα μήνα περίπου πριν την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς και κορυφώνονται το βράδυ της Κυριακής της Τυρινής.
Για το "έρλε" κάθε γειτονιάς φροντίζουν τα παιδιά της γειτονιάς να συγκεντρώσουν όσο περισσότερα κέθαρα μπορούν. Τ κέθαρα τα κόβουν από το βουνό.
Παλαιότερα, για να κόψουν κέθαρα, ανέβαιναν με τα πόδια στο "κουκούλι" και έφταναν ως το "μπελκάμενο". Τύλιγαν το κέθαρο με μια τριχιά, το τραβούσαν προς μια μεριά,ώστε να φανεί λίγο ο κορμός του δέντρου, κι ένας άλλος με το τσεκούρι το έκοβε. Επιφωνήματα ενθουσιασμού και χαράς συνόδευαν το κόψιμο του θάμνου.Τα μεγάλα κέθαρα λέγονται "λατέρνες". Αυτά τα κουβαλούσε ο αρχηγός της παρέας. Οι μικρόσωμοι κουβαλούσαν τα μικρότερα. Οταν τελείωναν με την κοπή των θάμνων, έπαιρναν το δρόμο της επιστροφής για το χωριό ο ένας πίσω από τον άλλο με απόλυτη πειθαρχία. Τα χέρια ήταν παγωμένα και μελανιασμένα από το κρύο μα η καρδιά γεμάτη ικανοποίηση. Όταν έφταναν στο χωριό οι πιτσιρικάδες τους υποδεχόταν σαν ήρωες και η χαρά ήταν απερίγραπτη όταν έβλεπαν "λατέρνα".
Τα κέθαρα φυλάσσονταν με απόλυτη μυστικότητα γιατί τα παιδιά κάθε γειτονιάς επεδίωκαν να ανακαλύψουν την κρυψώνα και να κλέψουν κέθαρα από τις άλλες γειτονιές. Την παραμονή της Αποκριάς, έβγαζαν τα κρυμμένα κέθαρα, τα τοποθετούσαν σε κύκλο στο κέντρο του οποίου άναβαν φωτιά και ξενυχτούσαν φυλάγοντάς τα. Το μεγάλο γλέντι άρχιζε το βράδυ της τελευταίας Κυριακής της Αποκριάς με το άναμμα της μεγάλης φωτιάς σε κάθε γειτονιά. Κάθε γειτονιά ανταγωνιζόταν τις άλλες ως προς το ύψος κυρίως και το μέγεθος της φωτιάς. Άντρες και γυναίκες νέοι και νέες τραγουδούσαν αποκριάτικα τραγούδια. Ο πρώτος που έσερνε το χορό, άρχιζε το τραγούδι και επαναλάμβαναν οι υπόλοιποι. Τραγουδούσαν το " Τις τρανές Αποκριές.." "Πέντε μπάμπες χόρευαν..."
Όταν έσβηνε η φωτιά, όλοι έπαιρναν λίγη στάχτη κι έκαναν ένα σταυρό στο μέτωπο, για να φεύγουν οι ψύλλοι κι οι κοριοί, που εκείνη την εποχή αφθονούσαν στα σπίτια.
Το έθιμο με τις φωτιές επιβιώνει μέχρι σήμερα. Οι νέοι, μόνο αγόρια, πιασμένοι αγκαζέ χορεύουν γύρω από τη φωτιά κάθε γειτονιάς τραγουδώντας αυτοσχέδια τραγούδια με σατιρικό περιεχόμενο.
Γέφυρα, Καστρί, Στρέντνο,, Γκουλόφτσκο, Καράστκα, Βιλίκνο, Αουτία, Μαρελόφτσκο, είναι τα ονόματα από τις εμποριώτικες γειτονιές.
Το βράδυ της Αποκριάς μετά το άναμμα των "έρλε"γινόταν το έθιμο της "χάσκας". Έδεναν ένα βρασμένο αυγό στον πλάστη και ο πατέρας της οικογένειας το γυρνούσε μπροστά από τα πρόσωπα των μελών της οικογένειας που είχαν τα χέρια τους στην πλάτη τους και προσπαθούσαν να πιάσουν το αυγό με το στόμα.
Χαρακτηριστικό είναι το έθιμο της συγχωρήσεως. Έθιμο που εκφράζει ήθος και ψυχική ανωτερότηταΣτο τέλος της Θείας Λειτουργίας καθένας χαιρετιέται με τον ιερέα κι αμέσωε παίρνει θέση πλάι του στη σειρά, καρτερώντας όλους τους υπόλοιπους συγχωριανούς να περάσουν, να χαιρετηθούν και να φιληθούν σταυρωτά με τους συγχωριανούς τους, να ανταλλάξουν ευχές και να συγχωρεθούν.
Βιβλιογραφία " Ιστορία και έθιμα του τόπου μας" 2001-2002
Μαστρογιαννίδου Ευαγγελία
Αναγνώστου Ελένη
Βλάχου Μαρία
Γουλουμπάνης Βασίλειος
Κωτσίδης Ζαφείρης
Λαμπρόπουλος Δημήτρης
Μωραίτης Δημήτριος
Ραδουνισλή Αλεξάνδρα
Χρηματοπούλου Έλενα